Toàn cảnh hội nghị Công tác truyền máu năm 2024

Hội nghị nhằm tổng kết, đánh giá hoạt động truyền máu toàn quốc năm 2023, xây dựng phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2024; đồng thời tạo cơ hội kết nối các nhà quản lý, các cán bộ làm công tác truyền máu để cùng thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, đề xuất các giải pháp hướng tới phát triển dịch vụ máu an toàn, bền vững.

Phát biểu khai mạc hội nghị, PGS.TS. Nguyễn Hà Thanh, Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương nhấn mạnh: “Trong 30 năm hình thành và phát triển phong trào hiến máu tình nguyện nước ta (1994 – 2024), lượng máu tiếp nhận được tăng đều qua các năm. Kể từ năm 2014 trở lại đây, mỗi năm chúng ta đều tiếp nhận được trên 1 triệu đơn vị máu. Chúng ta cũng đã xây dựng và phát triển được hệ thống Ban Chỉ đạo vận động hiến máu tình nguyện từ Trung ương đến địa phương; đã thành lập được 5 trung tâm truyền máu khu vực, nhiều trung tâm truyền máu vùng, từ đó nâng cao hiệu quả trong công tác tiếp nhận máu, xét nghiệm sàng lọc, điều chế các sản phẩm máu và đặc biệt là công tác điều phối máu giữa các địa phương”.

PGS.TS. Nguyễn Hà Thanh, Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương phát biểu khai mạc hội nghị

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, PGS.TS. Nguyễn Hà Thanh cũng chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc cần khắc phục, hoàn thiện trong thời gian tới như: hoàn thiện hệ thống các văn bản chính sách liên quan đến công tác truyền máu cho phù hợp với tình hình thực tế; nâng cao công tác tổ chức điểm hiến máu, đặc biệt là công tác xét nghiệm sàng lọc, điều chế các sản phẩm máu, công tác quản lý chất lượng trong hoạt động truyền máu, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động truyền máu…Tại hội nghị, các đại biểu đã được nghe TS. Trần Ngọc Quế, Giám đốc Trung tâm Máu Quốc gia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương báo cáo những kết quả nổi bật của hoạt động truyền máu toàn quốc năm 2023. Báo cáo dựa trên số liệu từ 95 cơ sở y tế, gồm 30 bệnh viện tuyến Trung ương, 63 bệnh viện đa khoa các tỉnh/thành phố và 02 bệnh viện ngành (quân đội, công an).

TS. Trần Ngọc Quế - Giám đốc Trung tâm Máu quốc gia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương báo cáo tại hội nghị

Cả nước có 77 cơ sở y tế (thuộc 44 tỉnh/thành phố) tham gia tiếp nhận máu, trong đó: 48 cơ sở y tế thuộc tuyến Trung ương/tuyến tỉnh thực hiện tiếp nhận máu thường xuyên, 29 cơ sở y tế tuyến huyện chủ yếu tiếp nhận máu phục vụ cấp cứu. Năm 2023, toàn quốc đã tiếp nhận 1.587.890 đơn vị máu (gồm 1.481.729 đơn vị máu toàn phần và 106.161 đơn vị tiểu cầu gạn tách), tăng 6% so với năm 2022. Trung bình mỗi tháng, cả nước tiếp nhận gần 130.000 đơn vị máu. Số lượng đơn vị máu tiếp nhận thể tích từ 350ml trở lên chiếm 66% tổng lượng máu tiếp nhận. Tỷ lệ hiến máu nhắc lại gần 60%. Tỷ lệ hiến máu tình nguyện đạt khoảng 97%.

Mặc dù tổng số có 77 cơ sở tiếp nhận máu trong cả nước, nhưng 91% lượng máu tiếp nhận lại tập trung ở 23 bệnh viện/trung tâm truyền máu. Khu vực đồng bằng sông Hồng tiếp nhận số lượng máu nhiều nhất với 655.842 đơn vị máu. Trong đó, riêng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đã tiếp nhận 485.432 đơn vị máu (bao gồm hơn 450.000 đơn vị máu toàn phần và hơn 35.000 đơn vị tiểu cầu gạn tách), chiếm 30% lượng máu tiếp nhận toàn quốc.

Theo Thông tư 26/2013/TT-BYT của Bộ Y tế về hướng dẫn hoạt động truyền máu, tất cả các đơn vị máu tiếp nhận phải được xét nghiệm sàng lọc virus viêm gan B, viêm gan C, HIV, vi khuẩn giang mai. Trong đó, virus viêm gan B, viêm gan C, HIV được thực hiện đồng thời bằng cả kỹ thuật huyết thanh học và xét nghiệm sinh học phân tử (NAT).

Để đảm bảo chất lượng xét nghiệm và phù hợp vào điều kiện cơ sở vật chất của các cơ sở truyền máu, việc xét nghiệm sàng lọc máu được thực hiện theo hướng tập trung hóa.

Cả nước hiện có 46 cơ sở truyền máu triển khai hoạt động sàng lọc máu. Trong đó 14 cơ sở triển khai đồng bộ các kỹ thuật xét nghiệm theo quy định, sàng lọc cho hơn 1,3 triệu đơn vị máu (chiếm 84% lượng máu tiếp nhận). 32 cơ sở truyền máu còn lại chỉ thực hiện kỹ thuật huyết thanh học và gửi mẫu tới các trung tâm lớn để thực hiện xét nghiệm bằng kỹ thuật NAT, hoặc gửi mẫu xét nghiệm sàng lọc toàn bộ đơn vị máu.

Từ kết quả máu tiếp nhận được và có kết quả sàng lọc an toàn, các cơ sở truyền máu điều chế được 2.901.141 chế phẩm máu theo nhu cầu, tăng 15% so với năm 2022, chủ yếu là khối hồng cầu với gần 1,5 triệu đơn vị (chiếm 51,7%), huyết tương 820.305 đơn vị (chiếm 28,2%) và các chế phẩm khác như: tủa lạnh giàu yếu tố VIII, khối tiểu cầu gạn tách, khối bạch cầu...

Một trong những vấn đề quan trọng để công tác truyền máu an toàn, bền vững là quản lý chất lượng. Chỉ ra những kết quả đạt được và một số tồn tại trong công tác quản lý chất lượng của hoạt động truyền máu, PGS.TS. Nguyễn Quang Tùng, Phó Giám đốc Trung tâm Máu Quốc gia, Trưởng phòng Quản lý chất lượng, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đề xuất: Cần áp dụng ISO 9001 cho các cơ sở truyền máu; áp dụng chất lượng phòng xét nghiệm của Bộ Y tế và ISO 15189 cho phòng xét nghiệm sàng lọc máu ở các trung tâm tiếp nhận máu và phòng xét nghiệm cấp phát máu bệnh viện; kết nối dữ liệu người hiến máu giữa các trung tâm/bệnh viện trên toàn quốc; tiếp tục triển khai đánh giá và hỗ trợ đào tạo, tập huấn quản lý chất lượng cho các cơ sở truyền máu...Ghi nhận những kết quả đạt được, TS.Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế đánh giá cao những kết quả của công tác truyền máu toàn quốc trong năm 2023 dù trong điều kiện còn khó khăn về thiếu vật tư, hóa chất.

TS. Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế phát biểu tại hội nghị

Từ những kết quả và thành công của công tác truyền máu năm 2023, để tiếp tục duy trì, phát triển dịch vụ máu an toàn, chất lượng, bền vững, TS. Nguyễn Trọng Khoa  đề nghị Trung tâm Máu Quốc gia, Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, các cơ sở truyền máu phối hợp cùng các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế, các cơ quan liên quan cần tập trung đề xuất xây dựng các giải pháp để duy trì và phát triển nguồn người hiến máu, đảm bảo nguồn máu an toàn, chất lượng điều trị cho người bệnh từ tuyến Trung ương đến các địa phương, kể cả vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo…

Rà soát quy hoạch, hệ thống văn bản, cơ sở pháp lý liên quan đến phát triển dịch vụ máu để đề xuất chỉnh sửa cho phù hợp với điều kiện thực tế nếu cần; đẩy mạnh việc nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế; đào tạo, chuyển giao kỹ thuật hướng đến dịch vụ truyền máu ngày càng chất lượng - hiệu quả - bền vững.

Ứng dụng chuyển đổi số y tế và đồng bộ hệ thống dữ liệu quốc gia vào quản lý dịch vụ máu, trước hết là người hiến máu. Phát triển phần mềm trong quản lý, nâng cao sự kết nối giữa các cơ sở truyền máu.

Các cơ sở y tế, các trung tâm máu quan tâm đến việc đào tạo, tuyển chọn nhân lực làm công tác truyền máu. Đảm bảo thực hiện công tác đấu thầu, mua sắm vật tư, hóa chất sinh phẩm, túi máu…, không để gián đoạn hoạt động tiếp nhận và cung cấp máu trong thời gian tới.

Đề nghị các Vụ, Cục, các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế phối hợp với ngành Y tế các địa phương tiếp tục quan tâm, đề xuất các cấp có thẩm quyền, bố trí cơ sở vật chất, mua sắm mới, thay thế, sửa chữa kịp thời các trang thiết bị đảm bảo phát triển dịch vụ máu.

Với sự đoàn kết, cùng phối hợp, cùng chia sẻ của các cơ quan, đơn vị liên quan tới dịch vụ máu sẽ mang đến những kết quả tốt, đảm bảo tiếp nhận và cung cấp máu an toàn, bền vững, góp phần thực hiện tốt sứ mệnh chăm sóc và bảo vệ sức khỏe Nhân dân của ngành Y tế mà Đảng và Nhà nước đã giao phó./.