Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024.

Ngày 27 tháng 3 năm 2024, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024” với sự tham gia của đại diện lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo Uỷ ban nhân dân 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương và Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến đồng chủ trì hội nghị.

TS.BS Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế báo cáo tại hội nghị.

Ông Phan Quang Minh, Phó cục trưởng Cục Thú Y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo tại hội nghị.

Hội nghị đã nghe báo cáo của đại diện Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế và Cục Thú y Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Các báo cáo cho biết 75% các dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi là các bệnh lây truyền từ động vật sang người hoặc có nguồn gốc gen từ bệnh của động vật. Việt Nam là một trong những điểm nóng về dịch bệnh truyền nhiễm, trong đó có dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người: A(H5N1), SARS, dại, than, dịch hạch, ký sinh trùng…. Có 14/45 bệnh truyền nhiễm phải báo cáo là bệnh lây truyền từ động vật, trong đó có 10 bệnh phải báo cáo trong vòng 24 giờ khi phát hiện ca bệnh. Tại Việt Nam, xác định 5 bệnh lây truyền từ động vật sang người ưu tiên: Cúm gia cầm độc lực cao, dại, than, liên cầu lợn và xoắn khuẩn vàng da (theo quy định tại Thông tư Liên tịch số 16/TTLT-BYT-BNNPTNT-2013). Với cúm A(H5N1),  sau 08 năm kể từ năm 2014 không ghi nhận ca mắc mới, trong tháng 8/2022 và tháng 3/2024 đã ghi nhận thêm 2 trường hợp mắc mới, trong đó có 1 trường hợp tử vong. Đối với bệnh dại, đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch có số tử vong trên người cao trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Từ năm 2023 đến nay, tình hình bệnh dại tại Việt Nam diễn biến phức tạp; từ đầu năm 2024, số ca mắc tiếp tục gia tăng đột biến với 27 trường hợp tử vong do dại, tăng 16 ca so với cùng kỳ năm ngoái (tương đương 170%).

Với nguồn bệnh lây truyền từ động vật, việc kiểm soát nguồn lây khó khăn nên công tác phòng, chống và kiểm soát các bệnh lây truyền từ động vật sang người không chỉ dựa vào nỗ lực đơn lẻ của ngành Y tế hoặc ngành Thú y mà cần sự phối hợp liên ngành một cách chủ động, chặt chẽ, thường xuyên; đồng thời cần sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương các cấp, các Bộ, ban ngành liên quan và đặc biệt là sự tham gia chủ động của người dân, cộng đồng.

Quang cảnh hội nghị

Trong thời gian qua, ngành Y tế và ngành Thú y đã có sự phối hợp lâu dài, chặt chẽ và đạt được một số thành tích nhất định. Năm 2013, hai Ngành đã phối hợp xây dựng và tổ chức thực hiện Thông tư Liên tịch số 16/TTLT-BYT-BNNPTNT-2013 và đặc biệt là đồng chủ trì khung đối tác một sức khỏe, phối hợp xây dựng và triển khai kế hoạch chiến lược quốc gia về một sức khỏe từ năm 2016 đến nay, tập trung vào phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người; xây dựng và triển khai chương trình quốc gia phòng, chống dịch bệnh dại, giai đoạn 2022-2030.

Tham luận trực tuyến của các địa phương tại hội nghị

Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định trong thời gian tới nguy cơ các ổ dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người vẫn tiếp tục xảy ra. Tại Hội nghị, các đơn vị từ Trung ương và địa phương cũng đã chia sẻ về tình hình dịch bệnh, những khó khăn, thách thức cũng như các bài học kinh nghiệm và giải pháp nhằm tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024.

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương khẳng định cả hai ngành Y tế và Nông nghiệp đã tích cực triển khai các biện pháp để phòng, chống dịch theo các quy định và hướng dẫn của Trung ương. “Nếu chúng ta không giao chỉ tiêu cụ thể thì rất khó triển khai đặc biệt ở các vùng sâu vùng xa. Ngành Y tế có một đội ngũ cộng tác viên là nhân viên y tế thôn bản và các nhân viên y tế xã mang theo những chiếc túi bảo quản vắc xin để đến tận nhà người dân tiêm vắc xin. Đây là điểm mạnh mà chúng ta cần phát huy trong chương trình tiêm chủng mở rộng và vắc xin phòng bệnh dại mà chúng ta thảo luận trong ngày hôm nay” – Thứ trưởng nói.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương phát biểu tại hội nghị.

Thứ trưởng đề nghị Giám đốc Sở Y tế tham mưu cho UBND tỉnh có kế hoạch trình HĐND để mua vắc xin dại cung cấp cho những người dân ở vùng sâu vùng xa, vùng khó khăn..

Thực hiện công điện số 22 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đã ban hành công văn số 1028 ngày 15/3/2024 đưa ra các giải pháp căn bản để phòng, chống dịch bênh. Về truyền thông, Bộ Y tế liên tục có các thông điệp, thông cáo báo chí để gửi cho các cơ quan báo chí. Tuy nhiên công tác truyền thông tại các địa phương còn chưa được mạnh và chưa đến tận người dân. Lãnh đạo UBND các tỉnh cần chỉ đạo các Sở, ban, ngành kiểm tra giám sát hoạt động truyền thông tại cơ sở.

Cần tăng cường các điểm tiêm, đặc biệt là các tỉnh có địa bàn rộng, vùng sâu vùng xa để hỗ trợ cho người dân. Tăng cường sự phối hợp giữa ngành Y tế và ngành Nông nghiệp đối với việc phòng, chống dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người ngoài bệnh dại và cúm gia cầm thì còn rất nhiều bệnh nguy cơ khác.

Bộ Y tế sẽ hết sức hỗ trợ với điều kiện các địa phương đã thực hiện đầy đủ các biện pháp theo quy định mà không giải quyết được thì Bộ Y tế sẽ giải quyết theo đúng thẩm quyền. Yêu cầu Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế rà soát lại các đơn vị có thể cung cấp vắc xin dại, làm việc để họ đăng kí cấp phép và ưu tiên giải quyết cấp phép để giải  quyết những vấn đề cấp bách trong công tác phòng, chống dịch hiện nay

Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiến nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị, địa phương triển khai đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; đồng thời chỉ đạo chính quyền địa phương huy động nguồn lực, sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội đối với công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, quan tâm đến các bệnh lây truyền từ động vật sang người; trong đó quan tâm bố trí kinh phí, nguồn nhân lực cho việc triển khai các hoạt động phòng, chống dịch nhằm bảo vệ sức khỏe người dân, bảo vệ đàn vật nuôi, đảm bảo nguồn cung thực phẩm gia cầm an toàn, góp phần bảo đảm an sinh xã hội và đẩy mạnh xuất khẩu gia cầm và sản phẩm gia cầm./.